Avrupa Birliği (AB), Avrupa’da ortak tedarik yoluyla savunma sanayi üretimine yatırım yapmak isteyen üye ülkeleri destekleyecek 150 milyar euroluk yeni mali aracı resmen kabul etti.
Avrupa Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada Avrupa Güvenlik Hareket Planı’nı (SAFE) oluşturan yönetmeliğin kabul edildiği duyuruldu.
Avrupa’nın savunma kapasitesinin güçlendirilmesi maksadıyla oluşturulan yeni mali araç ile AB, talep üzerine ve ulusal planlar doğrultusunda ilgili üye ülkelere dağıtılmak üzere 150 milyar euroya kadar kredi sağlayacak.
Bundan yararlanmak isteyen üye ülkelerin, kredilere hak kazanabilmeleri için en az iki iştirakçi ülkeyi kapsayan ortak satın alımlar gerçekleştirmeleri gerekecek.
Mevcut jeopolitik duruma ve savunma ekipmanlarına büyük ölçüde yatırım yapılmasına duyulan acil gereksinim nedeniyle SAFE, sadece bir üye ülkeyi kapsayan tedariklere de hudutlu bir müddet için müsaade verecek.
AB’ye üye olmayan kimi ülkeler de SAFE’ye dahil
Açıklamaya nazaran, Ukrayna ve Avrupa Ekonomik Bölgesi’ne dahil Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda, SAFE’de AB’ye üye ülkelerle birebir kurallarda muamele görecek. Bu ülkeler hem ortak tedariklere katılabilecekler hem de onların kendi sanayilerinden satın alımlar da gerçekleştirebilecekler.
SAFE ayrıyeten, AB’ye aday ülkeler, potansiyel aday ülkeler ve İngiltere üzere AB ile Güvenlik ve Savunma İştirakleri imzalayan ülkelerin ortak tedariklere katılmalarına müsaade verecek.
SAFE tarafından birçok savunma eseri finanse edilecek
SAFE aracılığıyla finanse edilecek eserler, “mühimmat ve füzeler; derin hassas vuruş kabiliyetleri de dahil olmak üzere topçu sistemleri, asker ekipmanı ve piyade silahları da dahil olmak üzere kara muharebe kabiliyetleri ve takviye sistemleri; kritik altyapı muhafazası; siber; karşı hareketlilik de dahil olmak üzere askeri hareketlilik, hava ve füze savunma sistemleri, deniz yüzeyi ve su altı kabiliyetleri, insansız hava araçları (İHA) ve İHA tersi sistemler, stratejik hava nakliyeciliği, havadan havaya yakıt ikmali ve C4ISTAR sistemleri üzere stratejik kolaylaştırıcılar, uzay varlıkları ve hizmetleri; uzay varlıklarının korunması; yapay zeka ve elektronik savaş” olarak listelendi.
Eser kıymetinin yüzde 65’i öteki ülkelerden alınmalı
Tedarik mukaveleleri, sonuncu eserin bileşenlerinin iddiası maliyetinin yüzde 35’inden fazlasının AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda dışındaki ülkelerden satın alınmamasını garanti etmek zorunda.
Dolayısıyla bir savunma eserinin toplam iddiası kıymetinin yüzde 65’i SAFE’de ismi geçen ülkeler içerisinden satın alınmalı.
SAFE, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasının akabinde 29 Mayıs’ta yürürlüğe girecek.
