İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, “İSO 500 çalışmasında 2024 yılında üretimden satışlara nazaran en büyük kuruluş, 651,6 milyar lira ile uzun yıllardır olduğu üzere yeniden TÜPRAŞ oldu. İkinci sırada 356 milyar lira ile “Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.”, üçüncü sırada da 201,6 milyar lira ile “Star Rafineri A.Ş.” yer aldı. Her iki kuruluşun da geçen yılki sıralarını korumuş oldukları dikkat çekiyor. Böylelikle geçen yıla nazaran İSO 500’ün birinci üç sırasının değişmemiş olduğunu görüyoruz. Buna karşılık 2024’te İSO 500’ün birinci 10’unda yer alan şirketlerde 2023 yılına nazaran iki değişiklik oldu. Geçen yıl birinci 10’da yer almayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv birinci 10’a yükselme muvaffakiyetini gösterdi” dedi.
“Üç temel bilgide olumsuz sonuçlar var”
İSO 500’ün 2024 yılı sonuçlarına bakıldığında üç temel datada tarihi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya olunduğunu vurgulayan Bahçıvan, şunları söyledi: “Birincisi, İSO 500’ün üretimden net satışları üç yıldır üst üste gerçek olarak geriliyor. İkincisi; endüstricinin elde ettiği karın değerli bir kısmını finansman masraflarına ayırmak zorunda olduğu gerçeği, bu yıl çok daha ağır bir noktaya gelmiş durumda. Maalesef “Sanayici kazandığı paranın yarısını finansmana ayırıyor” sözleri bu yılki sonuçları açıklamaya yetmiyor. Zira son yıllarda birinci defa endüstriciler kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman sarfiyatlarına ayırmak zorunda kaldılar. Üçüncü olarak 2024’te karlılık rasyolarının son 10 yıl ortalamasının çok altında kaldığını gösteren iki dataya daha dikkat çekerek devam etmek istiyorum. İSO 500’ün faaliyet karlılığı 2014-2023 devrinde yüzde 10,4 seviyesinde iken, 2024’te yüzde 6,2’ya gerilemiş durumda. Benzeri halde satış karlılığının da geçtiğimiz 10 yılda ortalama yüzde 7,1 seviyesinde iken, 2024’te yüzde 2,6’ye gerilemesi de bize nazaran geçtiğimiz yılın dikkatle kıymetlendirilmesi gereken dataları ortasında öne çıkıyor.”
Sanayi dalı 2024 yılını büyümesiz kapattı
Reel büyüme, kârlılık, finansman sarfiyatları başta olmak üzere birçok parametrede endüstricinin İSO 500 tarihinin en şiddetli yıllarından birini geçirdiğini vurgulayan Bahçıvan “OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapmasına rağmen, 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapatması, sanayi bölümünün durumunun en somut göstergesi olarak görülmelidir. Bu nedenle OVP şayet başarılı olacaksa, programın en büyük yükünün endüstrinin omuzlarında olduğu gerçeğini de konuşmalıyız. Endüstriciler olarak iki yıla yakın müddettir uygulanmakta olan OVP’ye olan inancımızı ve inancımızı bugün de yineliyoruz. Tekrar her fırsatta üzerine titrememiz gerektiğini söylediğimiz “finansal istikrar” konusunda, OVP gayelerini, kararlarını ve uygulamalarını çok değerli bir referans olarak almayı sürdürüyoruz. Ama geldiğimiz noktada önümüzdeki devirde programın maksatlarından uzaklaşıldığı algısının oluşmaması temel bir anlayış olmalıdır” dedi.
“2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisini rehber alıyoruz”
İSO 500 datalarının ülkemizin üretimden uzaklaşan bir döngünün içine girme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu gerçeğini bize net bir biçimde gösterdiğini söz eden Bahçıvan “Bunu kırmak, bilakis çevirmek elimizde. Bu misyon ise yalnızca sanayicilerin değil herkesin vazifesi olmalı. Zira sanayi bölümü ve üretim, global tansiyonların ve korumacılığın alabildiğine yükseldiği bu devirde ülkemiz için hayati ehemmiyettedir. Türkiye üretimden daha fazla uzaklaşma döngüsüne girmeden teknolojiye ve ihracata dayalı nitelikli üretim anlayışıyla rekabetçi kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeyi ve refahı en değerli stratejik amaç olarak ortaya koymalıdır. Öbür yandan jeopolitik tansiyonların dört bir yanımızı sardığı bu coğrafyada gelişmiş bir sanayi altyapısının, ülkemizin her istikametten savunması açısından da hayati ehemmiyette olduğunu unutmayalım. Bu manada Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan “Yüksek Teknoloji, Dijital İktisat, Yeşil Dönüşüm, Global Entegrasyon ve Yapısal Dönüşüm” üzere çok değerli 5 temel gaye üzerine inşa edilen ve kısa bir müddet evvel ayrıntıları kamuoyu ile paylaşılan “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”ni, endüstrimizin en çok gereksinim duyduğu vizyon olması prestiji ile heyecanla beklediğimizi söz etmek istiyorum. İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi’ndeki çalışmalarımızda da Cumhurbaşkanlığımızın açıkladığı bu yeni stratejiyi rehber olarak alacağımızı söylemek istiyorum” dedi.
