Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Türkiye ve Orta Asya Yöneticisi Wiebke Schloemer, Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Orta Doğu’yu birbirine bağlayan kıymetli bir ihracat ve ithalat merkezi olarak global ticarette değerli bir rol oynadığını söyledi.
Wiebke Schloemer, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin global ticaretteki pozisyonu, global ticarette yaşanan gelişmeleri ve IFC’nin Küresel Ticaret Finansmanı Programının (GTFP) maksatları üzere çok sayıda mevzuya ait değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Orta Doğu’yu birbirine bağlayan değerli bir ihracat ve ithalat merkezi olarak global ticarette değerli bir rol oynadığına işaret eden Schloemer, 2023 yılında Türkiye’nin, global olarak 28’inci en büyük ihracatçı olduğunu ve bu pozisyonunu 2024 yılında da koruyarak 262 milyar dolar pahasında rekor bir mal ihracatı hacmine ulaştığını hatırlattı.
Schloemer, global ticaretin kıymetli bir kısmının bankalar ve muhabir bankalar üzere ortacılar tarafından finanse edildiğini, IFC’nin Global Ticaret Finansmanı Programı’nın, global ticareti kolaylaştırmada ve ticaret finansmanı açığını azaltmada kıymetli bir rol oynadığını söyledi.
“GTFP faaliyetlerinin üçte biri tarım ve besin bölümünde, yüzde 40’ı ise Afrika’da”
GTFP ve gayelerinden bahseden Schloemer, yakın vakitte 20. yılını kutlayan GTFP’nin IFC’nin gelişmekte olan piyasalardaki amir bankalarla (issuing bank) yapılan süreçlerde ticaretle ilgili riskleri kapsayan fonlanmamış garantiler sağladığı, bankalar ortasındaki riski azaltma programı olduğuna dikkati çekti.
Schloemer, “GTFP, milletlerarası ve bölgesel bankalarla risk paylaşarak ticaret finansmanının erişilebilirliğini teşvik ediyor. Son 20 yılda, IFC 188 binden fazla firmaya 120 milyar dolarlık ticaret finansmanı sağladı. GTFP, besin güvenliği, istihdam yaratma, iklim ve cinsiyet eşitliği üzere kilit stratejik öncelikleri desteklemektedir ve faydalanıcı firmaların birden fazla IDA ülkelerinde faaliyet gösteriyor. Bilhassa, GTFP faaliyetlerinin üçte biri tarım ve besin kesiminde, yüzde 40’ı ise Afrika’dadır.” sözlerini kullandı.
Dünya Ticaret Örgütü’ne nazaran, Türkiye’nin ihracat ve ithalatının 2023 yılında sırasıyla global mal ticaretinin yüzde 1,08 ve yüzde 1,3’ü ile tarihin en yüksek düzeye ulaştığını belirten Schloemer, şunları söyledi:
“Bu sayılar, Türkiye’nin global ticaretteki etkin iştirakini vurgulamakta ve ticaret finansmanı tahlillerine olan gereksinimi gösteriyor. Türkiye, GTFP açısından dördüncü en büyük ülke pozisyonunda. Bu da bize gelişmekte olan piyasalar ortasında Türkiye’nin global ticaretteki değerli rolünü yansıtmaktadır. Türkiye’nin GTFP’deki amir banka ağı, 2009 yılında bir bankadan 2025 yılında 11 bankaya çıkmış olup, bu sayı IFC’nin dünyadaki GTFP ağı genelinde tek bir ülkede en fazla banka sayısını temsil ediyor. Bu genişleme, Türkiye’nin ticaret finansmanına artan iştirakini ve bağımlılığını yansıtıyor. Türkiye, bilhassa dalgalı devirlerde GTFP’ye iştirakinden ötürü kıymetli ölçüde yarar sağladı. Ticaret finansmanının mevcudiyeti kritik kıymete sahip.
IFC, bankalara daima takviye sağlayarak bilinmeyen konjonktürün tersine değerli bir rol oynuyor. Bu takviye, ülke notu düşüşleri, makroekonomik yahut bölgesel gelişmelerden kaynaklanan dalgalanmalar ve Kovid-19 pandemisi üzere faktörler nedeniyle muhabir bankaların iştahının değiştiği vakitlerde hayati kıymete sahip. IFC, ticaretle ilgili ödeme yükümlülüklerine karşı tam yahut kısmi fonlanmamış garantiler sunarak Türkiye’deki ticaretin geliştirilmesine olan bağlılığını gösterdi. Bu bağlılık, ticaret finansmanı limitlerinin artmasında ve gerektiğinde vadelerin genişletilmesinde açıkça görülüyor. IFC’nin Türkiye’deki ticaret finansmanı ağının büyümesi, bu alandaki bağlılığını vurgulamakta ve birebir vakitte ticaret finansmanının erişilebilir ve sağlam kalmasını sağlıyor.”
“GTFP limiti, bilhassa Türkiye’deki mevcut sıkı para siyaseti şartlarında çok önemli”
GTFP limitinin Türk bankacılık sistemi üzerindeki tesiri ve sıkı para siyaseti altında kullanımına da değinen Schloemer, GTFP limitinin bilhassa Türkiye’deki mevcut sıkı para siyaseti şartlarında, ülkedeki bankacılık sistemi için çok değerli olduğunu söyledi.
Schloemer, “Ticaret, Türk bankaları için değerli bir gelir üreten bir çapraz satış işidir. Bu bankalar, ithalatçı ve ihracatçı müşterilerinin muhtaçlıklarını karşılamak için GTFP’nin yaygın ağından istifade etmektedir. GTFP ağına dahil olmak, amir bankaların muhabir banka ağlarını genişletmelerine, ticareti desteklemek için mevcut kaynakları artırmalarına ve sermaye ekipmanlarının finansmanı için uzun vadeli finansman programlarının sayısını artırmalarına yardımcı oluyor. GTFP’nin ticaret risklerini azaltması, bankaların yükünü hafifletmek, ticaretin sürekliliğini sağlamak ve genel manada Türkiye iktisadını desteklemek için çok değerlidir” değerlendirmesinde bulundu.
